Kate Atkinson, "Ζωή μετά τη ζωή", ένα βιβλίο στο οποίο ο χρόνος καμπυλώνεται.

για τον Μάνο Ματσαγγάνη

"Ο χρόνος δεν είναι κυκλικός. Είναι παλίμψηστο".

Πολλές φορές στη ζωή μου ένιωσα απέραντη ευγνωμοσύνη για τον Γουτεμβέργιο και την τυπογραφία του. Αυτήν την φορά, γυρνώντας και την 567η σελίδα του βιβλίου της Kate Atkinson  "Ζωή μετά την ζωή", η ευγνωμοσύνη αυτή μετατρέπεται σε κάτι πολύ μεγαλύτερο, ακαθόριστο, ένα συναίσθημα που , ίσως, δεν ανακαλύφθηκε ακόμη.

Έχω διαβάσει πολλά βιβλία. Άλλα με μόρφωσαν, άλλα με συγκίνησαν και άλλα ήταν αδιάφορα και τα παράτησα από τις πρώτες σελίδες τους. Εδώ, σ αυτό το βιβλίο στέκομαι άπνοος  και αναρωτιέμαι για το πόσος καιρός  πρέπει να περάσει για να επιχειρήσω να διαβάσω κάποιο άλλο.

Στα βιβλία χρωστάμε την επιμήκυνση του βίου μας. Όσοι διαβάζουμε το ξέρουμε αυτό καλά. Ζούμε πολύ περισσότερο. Ίσως 3-4 φορές παραπάνω απ αυτό που μετράμε συνήθως ως ηλικία (λέτε να διάβαζε ο Μαθουσάλας);

Αυτό το βιβλίο είναι μια ζωή μόνο του. Και μάλιστα όχι μόνο μια. Πολλές, που συναντιούνται, απομακρύνονται , πηγαίνουν σε παράλληλους δρόμους, με πρόσωπα που έρχονται και φεύγουν με κινηματογραφικό τρόπο, με λογοτεχνικά φοντύ, με μεγάλες αγγελοπουλικές σεκάνς ή με κοφτές μικρές συλλαβές, που τεμαχίζουν τον χρόνο, τον μετατρέπουν σε μια τράπουλα, με την οποία ένας δεξιοτέχνης κάνει τα διάφορα κόλπα του.

Η ιστορία (η πραγματική) αυτή που καλύπτει περίπου 60 χρόνια, από το 1910 μέχρι τις παρυφές του 1970,  περιλαμβάνει δύο πολέμους, ακατανόητους, ηλίθιους, που κατάφεραν να παρασύρουν στην δίνη τους και τους εχέφρονες ανθρώπους (αυτός είναι πάντοτε ο παραλογισμός των πολέμων, τον κηρύσσουν οι παράφρονες και τον διεξάγουν οι λογικοί). Αυτή λοιπόν η ιστορία είναι το φόντο του βιβλίου και τα πρόσωπα κινούνται σε γνωστές και άγνωστες πτυχές της, σε φανταστικές, που θα μπορούσαν να αλλάξουν τον ρου της  (θυμήθηκα το "τρέξε Αννα τρέξε"), αλλά και σε διαφορετικές εκδοχές.

 Οι ήρωες,με κεντρικό πρόσωπο την Ούρσουλα,περιστρέφονται γύρω της, διαγράφοντας τροχιές στον χρόνο, αλλάζουν τα γεγονότα, είτε πραγματοποιώντας τις επιθυμίες τους, είτε η μοίρα τους, πάει αντίθετα σ αυτές, σαν μια υπνοβασία, που όμως στην ουσία είναι με ανοιχτά τα μάτια και με τα γεγονότα γύρω να τρέχουν.

Ζούμε μέσα στις σελίδες του βιβλίου την ανατριχιαστική περίοδο των βομβαρδισμών του Λονδίνου το 40-41, μια φρίκη, που δεν διαταράσσει την βρετανική βεβαιότητα, αυξάνει την  αλληλεγγύη και ανακατεύει, σε έναν βαθμό, νοοτροπίες και πρακτικές.
Η πορεία των γεγονότων βρίσκεται σε συνεχή αναθεώρηση, οι μικρές στιγμές της ζωής είναι αυτές που καθορίζουν την εξέλιξη της σ αυτήν ή την άλλη κατεύθυνση. Και τα πρόσωπα βάζουν τα χρώματα στον άσπρο (ή μαύρο); καμβά της ζωής.

Παρασύρομαι όμως. Διαβάστε το, ακόμη και σεις που δεν έχετε διαβάσει ποτέ κάποιο βιβλίο στην ζωή σας.

Δεν είναι ίσως η καλύτερη αρχή για διάβασμα, αλλά η πιο ολοκληρωμένη.

Σ.Σαρακενίδης