Lidice, μια τραγωδία που δεν πρέπει να ξεχασθεί.

Ο ελληνικός κινηματογράφος, τα μετεμφυλιακά χρόνια, περιόρισε αναγκαστικά τα θέματα του, χωρίς αναφορές στον ιστορικό και κοινωνικό περίγυρο, σχηματίζοντας έτσι μια σειρά από  κλισέ -ο πλούσιος με την φτωχιά ή το αντίστροφο, ασαφείς και αχρονικές κοινωνικές αναφορές- ή (στις καλύτερες του στιγμές) τόριξε έξω με την κωμωδία , η οποία στηρίχθηκε σε εξαιρετικούς ηθοποιούς, πολλοί από τους οποίους, με τον αυτοσχεδιασμό τους πάνω σε ένα γενικό και πρωτόλειο σενάριο, μας διασκεδάζουν μέχρι σήμερα.

Μου κάνει εντύπωση πάντως (μια που ανακινήθηκε το θέμα αυτές τις μέρες με την επίσκεψη του προέδρου της γερμανικής Δημοκρατίας), ότι (πλην της εξαιρετικής προσπάθειας του Πάνου Γλυκοφρύδη με την ταινία του "με την λάμψη στα μάτια") δεν έχει γίνει άλλη απόπειρα κινηματογραφικής εξιστόρησης της βαρβαρότητας των ναζί στην χώρα μας. Που δεν ήταν και λίγες. Δίστομο, Κάνδανος, Κερδύλλια, Καλάβρυτα,Χορτιάτης και άλλες που δεν θυμάμαι τώρα. Αναρωτήθηκα πολλές φορές  γιατί άραγε. Προφανώς το μετεμφυλιακό κράτος δεν θα έβλεπε με συμπάθεια, ούτε καν με ανοχή μια τέτοια προσπάθεια και βεβαίως είχε τους τρόπους να εμποδίσει και να σταματήσει κάθε παρόμοια.

Τα γράφω όλα αυτά αφού είδα την τσέχικη ταινία του Petr Nikolaev, Lidice. Το Lidice, ένα συνηθισμένο τσέχικο χωριό, κοντά στην Πράγα , ισοπεδώθηκε κυριολεκτικά από τους ναζί, αφού πρώτα δολοφονήθηκαν όλοι οι άντρες πάνω από τα 15, ενώ τα παιδιά (μερικά εκ των οποίων είχαν 'αρια" χαρακτηριστικά, "χαρίσθηκαν" σε οικογένειες στην Γερμανία προς υιοθεσία, τα υπόλοιπα δηλητηριάσθηκαν σε κινητούς θαλάμους αερίων και οι γυναίκες μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, από το οποίο ελάχιστες γλύτωσαν στο τέλος του πολέμου. Το δε χωριό, πέραν του ότι κάηκε ολοσχερώς, ισοπεδώθηκε κυριολεκτικά και δεν έμεινε έστω και το παραμικρό ίχνος του.

Το γεγονός αυτό (Ιούνιος του 1942) ήταν μέρος των αντιποίνων που ακολούθησαν την δολοφονία του χασάπη της Τσεχοσλοβακίας Heyndrich από Τσέχους πατριώτες. Πέρα από τις εκτελέσεις ρουτίνας αντιποίνων, που ήταν εκατοντάδες στην προκειμένη περίπτωση, η ηγεσία του Γ' Ραϊχ ήθελε και τους πραγματικούς εκτελεστές του Heyndrich. Η αδυναμία όμως να ανακαλυφθούν, καλύφθηκε από κατασκευασμένα στοιχεία που ενοχοποιούσαν σχεδόν όλο το χωριό και η κατάληξη ήταν αυτή που σας περιέγραψα-με εντολή Χίτλερ και Χίμλερ-από την οποία ούτε τα ζώα του χωριού γλύτωσαν.

Προκάλεσε παγκόσμια συγκίνηση η ιστορία αυτή και η αντίδραση του απλού κόσμου  σε πολλές χώρες ήταν οι γονείς να βαφτίζουν τις κόρες τους Lidice. Στο τέλος της ταινίας παραρατίθεται ένα μέρος απ αυτές (κάπου το μάτι μου πήρα και μια Lidice Nikolaide).

Η μνήμη των ανθρώπων χτίζεται πολλές φορές πολύ καλύτερα μέσα από αφηγήσεις που μπορούν να φτάσουν σε κάθε σπίτι και σε κάθε γωνιά. Η μνήμη που θα χρησιμεύσει μελλοντικά για την αποτροπή παρόμοιων καταστάσεων, ισχυροποιείται και μεταδίδεται μέσα από την προσιτή  μορφή τέχνης, όπως είναι ο κινηματογράφος. Στην Ελλάδα δεν το επιδιώξαμε αυτό. Δεν το επιχειρήσαμε καν. Δεν ισχυρίζομαι ότι θα είχαμε θεαματικά αποτελέσματα, αλλά πιστεύω βαθιά ότι θα έπαιζε ένα σημαντικό ρόλο, στην αντιναζιστική στάση του κόσμου, απέναντι σε φαινόμενα που ζούμε σήμερα δυστυχώς. 

Αλλά οι άνθρωποι του σινεμά στον τόπο μας, ακόμη και μετά το 74 δεν ασχολήθηκαν με το θέμα της ναζιστικής θηριωδίας στην Ελλάδα. Ισως γιατί δεν ήταν-και δεν είναι- εμπορικό. Είναι όμως μια υποχρέωση, μια ευθύνη. Κρίμα.

Σ.Σαρακενίδης

Ας γίνει η Ξάνθη , επί τέλους, μια όμορφη καθαρή πόλη.

Το θέμα που ανέκυψε στην πόλη μας με την σύλληψη του αφισοκολλητή και με την συνδρομή του Αντιδημάρχου Καθαριότητας (μια πράξη που δείχνει ανάγλυφα την αμηχανία της δημοτικής αρχής απέναντι σε ένα σοβαρό πρόβλημα, όπως είναι αυτό της καθαρής Ξάνθης), άνοιξε μία συζήτηση, δυστυχώς όχι πάνω στο επίμαχο θέμα της καθαριότητας της πόλης, αλλά οι περισσότερες τουλάχιστον κομματικές ανακοινώσεις αναφέρονταν στο γενικότερο πολιτικό ζήτημα, όπως το αντιλαμβάνεται ο καθένας (δεν είναι εκτός θέματος, αλλά το παρακάμπτουν με ευκολία).

Η αδυναμία της παρούσας δημοτικής αρχής να αντιμετωπίσει-και δεν εννοώ να το λύσει, -μόνη της εξ άλλου δεν θα μπορούσε-αλλά να θέσει κάποιες αρχές, να καλέσει τους πολίτες σε συνεργασία, να ελέγξει και εν τέλει-εφ' όσον τα έκανε όλα αυτά-να αστυνομεύσει την τήρηση τους, είναι πασιφανής και την οδηγεί τώρα σε σπασμωδικές ενέργειες. Και ξέρετε, αυτές οι προσπάθειες δεν πρέπει να γίνονται επιλεκτικά, με διαχωρισμούς και συμφέροντα που πρέπει να υπερασπισθούμε. Αλλά με μια γενική και πάγια αντιμετώπιση όλων των παρανομούντων. Με σταθερότητα και ειλικρίνεια.

Από την άλλη , μέρος αυτού του προβλήματος είναι οι κάτοικοι της πόλης μας. Ζώντας μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, θεωρούν οι περισσότεροι φυσικό να μην το προσέχουν. Γεμάτη βρώμικες γωνιές είναι η πόλη (υπάρχει και το πρόβλημα των φιλόζωων, αλλά όχι φιλάνθρωπων που δεν φροντίζουν για την απομάκρυνση των περιττωμάτων των ζώων τους). Δεν θα μπορούσε ο Δήμος, ακόμη και αν ήθελε, να τις διαχειρισθεί όλες. Είναι αδύνατον. Οι γειτονιές μόνες τους πρέπει να φροντίσουν γι αυτό. Και αν μου πει κανείς ότι αυτό είναι ουτοπία, αλλοίμονο μας τότε. Αν δεν μπορούμε να λύσουμε ένα τόσο αυτονόητο πρόβλημα, πως θα αντιμετωπίσουμε τα συνθετότερα, που θα υπάρχουν και διαφωνίες;

Σ αυτήν την προσπάθεια-που η ανακύκλωση είναι ένα βασικό κομμάτι της, ακόμη και η πιο βασική που αφορά χαρτί, αλουμίνιο, γυαλί-μπορεί να συνδράμει και η ιδιωτική πρωτοβουλία (ξέρω ότι γίνονται κάποιες προσπάθειες, αλλά χρειάζεται ενημέρωση). Οι καταστηματάρχες επίσης έχουν ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης. Αδιαφορούν οι περισσότεροι, ακόμη και για τον χώρο τον "δικό" τους. Πέρα από το αυτοκίνητο τους που το παρκάρουν όλη την μέρα μπροστά στο μαγαζί τους, δεν έχουν άλλη ουσιαστική συμμετοχή. Εχουμε δει όγκους σκουπιδιών μπροστά σε καταστήματα να χάσκουν όλη την μέρα.

Στις γειτονιές-εκεί που το μάτι του νόμου δεν φτάνει εύκολα-υπάρχουν μικροί σκουπιδότοποι, που συνήθως γειτνιάζουν με τους κάδους περισυλλογής απορριμάτων , είτε γιατί οι υπάλληλοι του δήμου δεν τους αδειάζουν σωστά, είτε γιατί πολλοί κάτοικοι βαριούνται ή σιχαίνονται να τα ρίξουν στον κάδο και τα αφήνουν ή τα πετάνε δίπλα.

Στο δε κέντρο-τώρα ειδικά με τα πολλά άδεια καταστήματα-υπάρχει αυτή η έντονη αφισοκόλληση σε μια εποχή που οι τρόποι ενημέρωσης του κοινού για μια εκδήλωση έχουν αυξηθεί και -κυρίως-δεν είναι ρυπογόνοι.

Κλείνοντας θα πω ότι για την νέα δημοτική αρχή-που ελπίζω να είναι πραγματικά νέα, όχι ανακυκλωμένη- αυτό πρέπει να είναι το υπ αριθμόν ένα πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει από τα πρώτα της βήματα. Να συνεργασθεί με τους πολίτες, να δείξει συνέπεια σ αυτά που θα διακηρύξει , να ενισχύσει τους ελεγκτικούς της μηχανισμούς και σε λίγο καιρό -είμαι σίγουρος-θα έχουμε ορατά αποτελέσματα. Κανείς δεν θέλει να ζει σε βρώμικο περιβάλλον, αρκεί να ξέρει ότι και ο διπλανός του θα κάνει ότι μπορεί γι αυτόν τον σκοπό.

Σ. Σαρακενίδης

Η λερναία ύδρα της κεντροαριστεράς

Πολύς λόγος και πολύ αγωνία τον τελευταίο καιρό με την κεντροαριστερά. Και πολλές και απανωτές απογοητεύσεις. Η πρώτη, από την τάση φυγής της Δημαρ και την αποπομπή των κυβερνητικών ευθυνών, μέσα από μια σειρά παλινωδιών και ατυχών παρεμβάσεων (πέρα από τις επί μέρους σωστές απόψεις της, που δεν ενισχύθηκαν όμως στην πράξη). Τώρα κάνει σπασμωδικές προσπάθειες να επιβιώσει πολιτικά και φοβάμαι ότι δεν θα το πετύχει. Και είναι κρίμα, γιατί έχει εξαιρετικό κόσμο-με τις γνωστές εξαιρέσεις πάντοτε-που παγιδεύτηκε όμως στην γνωστή και ανθρωποφάγα "καθαρότητα" της αριστεράς. 

Η δεύτερη ήταν οι 58 (που εξελίσσεται, αλλά έχει χάσει την δυναμική της, την πέταξε από το παράθυρο).  Το γεγονός ότι είχε να συνεννοηθεί και με το παλιό πολιτικό κατεστημένο (δική της η επιλογή), δεν δικαιολογεί την εκ των υστέρων ανακάλυψη της....Αμερικής. Μπουρδουκλώθηκε η ίδια (η κίνηση) στα αβέβαια βήματα της και κατέληξε να είναι, πλέον, κομπάρσος σε μια...δεντροφυτεία, που μερικά δέντρα της είναι για ξερίζωμα. ( νιώθουν άραγε καλά όλοι αυτοί με τον Λοβέρδο ανάμεσα τους-το ερώτημα αυτό πάει και στην Δημαρ που συζητούσε μήνες μαζί του).

 Η τρίτη απογοήτευση είναι ο ...Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος νομίζω ότι είναι παρεξηγημένος. Μου δίνει την εντύπωση του ανθρώπου με την πιο προωθημένη σκέψη ανάμεσα σε όλους αυτούς, αυθόρμητος (όχι προσόν στην πολιτική-παρ όλο που εμένα μ αρέσει), αλλά μάλλον ευάλωτος και εύκολος σε επεμβάσεις τρίτων στο να διαμορφώνει άποψη. Είναι κρίμα πάντως που και αυτός μπήκε στον χορό των προσωπικών αντιπαραθέσεων, που φαίνεται να κυριαρχούν . 

Για το Ποτάμι δεν μπορώ να πω κάτι ακόμη, αν και νομίζω ότι δεν θα αντέξει στον χρόνο. Του λείπει στοιχειώδης οργανωτική δομή και όσο και αν στηρίζεται στην δημοφιλία και αναγνωρισιμότητα του Σ.Θεοδωράκη, αυτή δεν αρκεί. Θέλει ανθρώπους στην περιφέρεια που θα τρέξουν και θα μιλήσουν (το θέμα βέβαια είναι τι να πουν) και τέτοιους δεν έχει ακόμη-και δύσκολα στους καιρούς μας θα βρει. 

Για το Πασοκ δεν έχω να πω πολλά. Πνέει τα λοίσθια , απ ότι φαίνεται και ο αναπνευστήρας της Ελιάς δεν φαίνεται να το γλυτώνει. Σκέφτομαι μόνο τον κόσμο του που του απέμεινε, ο οποίος αναζητά κι αυτός, διεξόδους.

Τα πράγματα δείχνουν ότι τα πρόσωπα σ αυτήν την φάση παίζουν τον κύριο ρόλο και αποδεικνύονται, ακόμη μια φορά, κατώτερα των περιστάσεων. Οι οποίες περιστάσεις απαιτούν υπερβάσεις, όχι πρόσκαιρους συμβιβασμούς, παραμερισμό των ιδιαιτεροτήτων και εγκατάλειψη (επί τέλους) της "κομματικής καθαρότητας" και της μάχης με σκιές, με ιδεολογικά καριοφύλια και επικοινωνιακές στρακαστρούκες!

Μας φέρνουμε όλα αυτά σιγά-σιγά στην άκρη ενός γκρεμού (ο οποίος χάσκει ακόμη μπροστά μας) και σκέφτομαι ότι η μόνη λύση πλέον είναι η πολιτικός θάνατος ορισμένων προσώπων που ποδηγετούν και εξουσιάζουν τους μικρόκοσμους τους (έχει ευθύνη και ο εσμός των παρατρεχάμενων) για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε παρακάτω. Δεν μπορεί αυτός ο μεγάλος χώρος της κεντροαριστεράς, ο μεγαλύτερος , κατά την γνώμη μου, στο ελληνικό πολιτικό στερέωμα, να μην μπορεί να συνεννοηθεί και να παρουσιάζεται έτσι με 100 πρόσωπα.

 Ή σαν την λερναία ύδρα να βγάζει 2 κεφάλια, εκεί που πριν υπήρχε ένα. Οχι οχι, δεν χρειάζεται Ηρακλής , χρειάζεται να περάσουμε από την ιδεολογική μυθολογία, στον ιστορικό ρεαλισμό. Να δούμε την πραγματικότητα κατάματα. Και όχι να αλλοιθωρίζουμε. Να πάψουμε να κοιτάμε την πολιτική επιβίωση, αλλά να ασχοληθούμε με την επιβίωση της κοινωνίας.

Σ.Σαρακενίδης

Μικρά και μεγάλα προβλήματα της Ξάνθης-Τι έχει να αντιμετωπίσει ο νέος Δήμαρχος.

Στην προεκλογική αντιπαράθεση των υποψήφιων δημοτικών αρχόντων (που δεν άρχισε ακόμη-μόνο σε παραπολιτικές στήλες υπάρχουν αναφορές, αλλά μόνο σε επίπεδο κουτσομπολιού), δεν ακούσθηκαν ακόμη τίποτα επί της ουσίας. Οι ίδιοι ακόμη δεν έχουν μιλήσει. Παρουσίες έχουν γίνει, ονόματα έχουν ακουστεί, αλλά προτάσεις δεν διαβάσαμε ακόμη. Ισως χρειάζεται να βοηθήσουμε και μεις οι απλοί πολίτες. Να μην τα περιμένουμε όλα έτοιμα για να κάνουμε κριτική. Ας δούμε λίγο, ο καθένας/μία από την πλευρά του/της, τι θέλει να γίνει σ αυτήν την πόλη, τι πρέπει να προηγηθεί, τι να ακολουθήσει.

Ο Δήμος Ξάνθης είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης της περιοχής μας. Περίπου 600 εργαζόμενοι όλων των κλάδων και κατηγοριών, παράγουν (ικανοποιητικά ή όχι) όλο αυτό το έργο που σχετίζεται με τις άμεσες ανάγκες του δημότη, αλλά και με γενικότερα ζητήματα που με έμμεσο τρόπο θα αγγίξουν δημοτικά ή και ευρύτερα προβλήματα.

Ο επόμενος Δήμαρχος πρέπει να συντονίσει και ενδεχομένως να αναδιατάξει τις υπηρεσίες του Δήμου, κυρίως αυτές που σχετίζονται με υπηρεσίες που έρχονται σε άμεση επαφή με τον δημότη. π.χ. Αποκομιδή και συλλογή απορριμάτων (που συνδέεται με το τεράστιο θέμα της ανακύκλωσης και του ενδεχόμενου οφέλους που να μπορεί να προκύψει απ αυτήν-αλλά αυτό είναι ένα ιδιαίτερο θέμα) ή με το κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης, μια γάγγραινα που έχει κακοφορμίσει. Ειδικά σ αυτόν το τομέα, θυμάμαι μια από τις πρώτες εκδηλώσεις που έγινε στο Δ.Π.Θ. , τότε που η πόλη είχε και λιγότερα αυτοκίνητα, αλλά και λιγότερη έκταση , αναφέρθηκε  ότι για να την διασχίσει κανείς με τα πόδια από την μία άκρη στην άλλη (ένας μέσος περιπατητής) την Ξάνθη, ήθελε 22 λεπτά της ώρας. Τώρα βέβαια αυτός ο αριθμός έχει αυξηθεί, αλλά όχι υπερβολικά και όχι σε βαθμό που να είναι απαγορευτικός ο περίπατος. Είναι ακατανόητη, για μένα, η  χρήση του αυτοκινήτου σ αυτήν την πόλη. Μερικές μέρες και ώρες μπλοκάρει όλο το σύστημα. Πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος αποθάρρυνσης της κίνησης με αυτοκίνητο μέσα στην πόλη. Επαγγελματίες που πρέπει να καταλάβουν ότι αυτό θα είναι προς το συμφέρον τους και καταναλωτές, αλλά και περιπατητές, που θα νιώθουν καλύτερα και θα κάνουν τις δουλειές τους χωρίς άγχος. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία και αυτοί που δεν μπορούν να μετακινούνται εύκολα με τα πόδια, πρέπει να βρει τρόπους ο Δήμος (με μικρά λεωφορεία ίσως) να τους εξυπηρετεί. Η πόλη πρέπει να αναπνεύσει. Ο επισκέπτης ή ο άνθρωπος που έρχεται από την περιφέρεια του νομού για δουλειά απαιτεί να βρίσκει χώρο εύκολα να παρκάρει για να εξυπηρετείται.

Αλλο ένα ζήτημα είναι η αυστηρότερη επίβλεψη από τις υπηρεσίες του Δήμου των μικρών ή μεγαλύτερων πολεοδομικών παραβάσεων που έχουν γίνει ή γίνονται στις γειτονιές της Ξάνθης, όπου π.χ. πιλοτές έχουν μετατρέψει τα πεζοδρόμια σε κεκλιμένα επίπεδα, στα οποία αδύνατον να περπατήσει άνθρωπος και ειδικά ηλικιωμένος ή ακόμη να ελέγξει το παρκάρισμα αυτοκινήτων επί των πεζοδρομίων, όταν δίπλα χάσκουν κενές πιλοτές.

Πέρα λοιπόν από τα γενικότερα ζητήματα που θα έχει να αντιμετωπίσει ο νέος Δήμαρχος (έχω ξαναγράψει κάτι γι αυτά), οι μικρές αυτές (ή μεγάλες αν θέλετε) παρεμβάσεις θα ανακουφίσουν πολύ την ζωή μας και, ενδεχομένως, να αποτελέσουν και ένα δίαυλο διαπαιδαγώγησης συνδημοτών μας, που δεν δείχνουν και τόση ευαισθησία για τους συνανθρώπους τους.

Αλλά θα επανέλθω.

Σ.Σαρακενίδης

Η Ξάνθη πέρα από τις γιορτές της

Δεν είμαι θασιώτης των διαφόρων εκδηλώσεων (καρναβαλικών κ.λ.π.) και λόγω ηλικίας, αλλά και λόγω ιδιοσυγκρασίας. Δεν ήμουν ποτέ. Παλιότερα παρακολουθούσα κάποιες ενδιαφέρουσες  περιφερειακές εκδηλώσεις που συνόδευαν αυτές τις γιορτές. Τώρα δεν βρίσκω ούτε τέτοιες.Αναρωτιέμαι πολλές φορές για την χρησιμότητα τους ή για να είμαι επιεικέστερος , αν έχουν κάποιο σκοπό και , φυσικά, αν τον επιτυγχάνουν.

Αν υποθέσουμε ότι ο σκοπός τους είναι διττός. Δηλ. απ' την μια "να διασκεδάσει ο κόσμος" και από την άλλη να προσελκύσει ξένους (γείτονες ή από άλλες χώρες), για την οικονομική πλευρά του πράγματος. Τι επιτυγχάνεται από τα δύο; Ας απαντήσουν οι γνωρίζοντες καλύτερα. Κατά την γνώμη μένει με τις προθέσεις.
 Η διασκέδαση, απ ότι διαβάζω, "μετριέται" με τα πόσα ασθενοφόρα διέθεσε το ΕΚΑΒ εκείνη την μέρα και σε πόσες περιπτώσεις μέθης επενέβησαν οι γιατροί του νοσοκομείου. Από την άλλη, το οικονομικό ζήτημα, περιορίζεται στην κατανάλωση κάποιων προϊόντων (γλυκά συνήθως) και στην λειτουργία κάποιων σχετικών καταστημάτων, που εκείνη την μέρα μετατρέπονται σε διασκεδαστήρια. Τι μένει από όλα αυτά στην πόλη και τον πολίτη της; Οχι σπουδαία πράγματα. 
Οι περισσότεροι που ξέρω αποφεύγουν εκείνη την μέρα την πόλη. Αρα θεωρώ, ότι για μια μειοψηφία , έστω, οι γιορτές αυτές είναι αδιάφορες έως και ενοχλητικές. Γιατί όμως; Φταίει ο τρόπος που διοργανώνεται η γιορτή, που δεν είναι τίποτα άλλο από ένα κακέκτυπο ανάλογων εκδηλώσεων σε άλλες πόλεις ή στο εξωτερικό; Γιατί έχω την αίσθηση ότι εκείνη την μέρα (και τις προηγούμενες) χάνουμε κάθε αίσθηση εντοπιότητας, απομακρυνόμαστε από ότι συνιστά πεμπτουσία αυτής της γιορτής (παραδοσιακή μουσική, σάτιρα των πάντων-ο Διόνυσος δεν μένει πια εδώ). Εχει μετατραπεί το όλο πράγμα σε μια πασαρέλα , όπου οι μεν εντός της υποκρίνονται ότι διασκεδάζουν και αυτοί που τους παρακολουθούν, μετατρέπονται σε "παρατηρητές" και πέραν αυτού ουδέν. Και από ότι ακούω και διαβάζω, ξοδεύονται όχι και λίγα χρήματα από τον Δήμο.

Υπάρχει μια συζήτηση, που τώρα με τις δημοτικές, έχει αποκτήσει ένα μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις δυνατότητες της περιοχής μας να προσελκύσει (με διάρκεια όμως) επισκέπτες, προβάλλοντας ότι καλύτερο έχει. Τι έχει όμως; Περιβάλλον αναμφισβήτητα εξαιρετικό, όχι ιδιαίτερα γνωστό και-κυρίως-όχι ανάλογα φροντισμένο και διαφημισμένο. Υπάρχει το σύνοικο στοιχείο, που από μόνο του, θα μπορούσε να είναι πόλος έλξης για τους γείτονες εξ ανατολών, που τελευταία ταξιδεύουν αρκετά. Εχει τους από βορρά γείτονες (που κάποτε ήταν κίνδυνος-πως αλλάζουν τα πράγματα), που ακόμη η οικονομική τους κατάσταση δεν είναι ανάλογη των περιστάσεων, αλλά κάποιοι απ αυτούς θα μπορούσαν να κάνουν μεγαλύτερη διάρκειας επισκέψεις.

Αυτό που μας λείπει, εξ άλλου, είναι τοπικά προϊόντα (πέρα από τα συνήθη ), που να έχουν πανελλήνια εμβέλεια και -γιατί όχι-και διεθνή. Κάποτε πρέπει να γίνει σοβαρή προσπάθεια επ' αυτού. Απαιτείται η παρουσία  αρχών,προσαρμοσμένη στα δεδομένα διαδικασία, αλλά κυρίως νέοι άνθρωποι που θα θελήσουν να πρωτοτυπήσουν, να κάνουν επιχειρηματικές σκέψεις και, φυσικά, να τους δοθεί βοήθεια. 

Στα χρόνια από το 1974 και μετά πετάχτηκαν πάρα πολλά λεφτά σε φούσκες βιομηχανικές, βιοτεχνικές και άλλες, που μόνο ερείπια και κουφάρια εργοστασίων άφησαν στην περιοχή.Να πάψουν οι "ευκαιρίες" να είναι μόνο για τους επιτήδειους. Ισως θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα επιτελείο από ανθρώπους, που να σκέπτονται και να προτείνουν πάνω σ αυτόν τον τομέα. Τώρα έχουμε μεγάλη ενδοχώρα. Μην την αφήσουμε να πάει χαμένη ή να μας προλάβουν άλλοι.

Στην Ξάνθη δεν είχαμε την τύχη να έχουμε φωτισμένους ντόπιους ηγέτες και παράγοντες και συνήθως μαλώνουμε "περί όνου σκιάς", αφήνοντας τις μεγάλες ευκαιρίες να περνούν ανεκμετάλλευτες.Η κρίση ας βοηθήσει να γεννηθούν νέες σκέψεις για νέες προσπάθειες. Ας αφήσουμε στην άκρη τις ανταλλαγές πυρών και ας δούμε  τι μπορεί να φέρει καλύτερο το μέλλον, γιατί αυτό-ακόμη τουλάχιστον-μπορούμε να το ελέγξουμε.

Σ.Σαρακενίδης